Έχω ακούσει ότι υπήρχε κάποτε ένα πολύ παλιό και μεγαλοπρε-
πές δέντρο, με κλαδιά που υψώνονταν προς τον ουρανό. Όταν πλη-
σίαζε η εποχή ν' ανθίσει, πετούσαν γύρω του πεταλούδες, σε όλα
τα σχήματα, τα μεγέθη, τα χρώματα. Όταν έβγαζε μπουμπούκια και
καρπούς, έρχονταν πουλιά από μακρινές χώρες και κελαηδούσαν
στα κλαδιά του που, σαν απλωμένα χέρια, ευλογούσαν όσους κάθο-
νταν στη σκιά τους.
Συχνά ερχόταν κι ένα αγοράκι να παίζει από κάτω του και σιγά-
σιγά το δέντρο άρχισε να αγαπάει το μικρό παιδάκι.
Η αγάπη ανάμεσα στο μεγάλο και στο μικρό είναι δυνατόν να
υπάρξει, αν το μεγάλο δεν έχει επίγνωση του ότι είναι μεγάλο. Το
δέντρο δεν ήξερε ότι ήταν μεγάλο. Αυτού του είδους η γνώση υπάρ-
χει μόνο στον άνθρωπο. Το μεγάλο έχει πάντα σαν βασικό ενδια-
φέρον το εγώ, αλλά για την αγάπη τίποτα δεν είναι μεγάλο ή μικρό.
Η αγάπη αγκαλιάζει οτιδήποτε την πλησιάζει.
Έτσι λοιπόν αναπτύχθηκε στο δέντρο μια αγάπη για το μικρό
αγόρι, που ερχόταν να παίξει κοντά του. Τα κλαδιά του ήταν ψηλά,
αλλά τα λύγιζε κι έσκυβε χαμηλά, για να μπορεί ο μικρός να κόβει
τα λουλούδια του και να μαζεύει τους καρπούς του. Η αγάπη είναι
πάντοτε διατεθειμένη να λυγίσει, το εγώ δεν είναι ποτέ διατεθει-
μένο να σκύψει. Αν πλησιάσεις το εγώ, τα κλαδιά του θα τεντωθούν ακόμα περισσότερο προς τα πάνω. Θα σκληρύνει και δεν
θα μπορείς να το φτάσεις.
Το παιδάκι ερχόταν να παίξει και το δέντρο έσκυβε τα κλα-
διά του. Το δέντρο χαιρότανε πολύ όταν το παιδάκι έκοβε τα
λουλούδια του. Όλη του η ύπαρξη γέμιζε με τη χαρά της αγάπης.
Η αγάπη χαίρεται όταν μπορεί να δώσει. Το εγώ χαίρεται όταν
μπορεί να πάρει.
Το αγόρι μεγάλωσε. Αλλες φορές κοιμόταν στην αγκαλιά του
δέντρου, άλλοτε έτρωγε τα φρούτα του και άλλοτε φορούσε ένα
στεφάνι από λουλούδια του δέντρου, παριστάνοντας το βασιλιά
της ζούγκλας. Μπορεί να γίνει κανείς βασιλιάς όταν υπάρχουν
τα λουλούδια της αγάπης, αλλά γίνεται φτωχός και δυστυχισμέ-
νος όταν υπάρχουν τα αγκάθια του εγωισμού. Όταν το δέντρο
έβλεπε το παιδάκι να φοράει ένα λουλουδένιο στεφάνι και να
χορεύει, γέμιζε από χαρά. Κουνούσε το κεφάλι με αγάπη, τρα-
γουδούσε με το αεράκι. Το αγόρι όλο και μεγάλωνε. Άρχισε να
σκαρφαλώνει στο δέντρο και να κουνιέται από τα κλαδιά του.
Το δέντρο ήταν ευτυχισμένο και το παιδί ξεκουραζόταν στα κλα-
διά του. Η αγάπη χαίρεται όταν χαρίζει ξεκούραση. Το εγώ χαί-
ρεται μόνον όταν προκαλεί στενοχώρια.
Με το πέρασμα του χρόνου, προστέθηκαν καινούργια καθή-
κοντα στο αγόρι. Η φιλοδοξία μεγάλωσε, είχε να περάσει δια-
γωνισμούς, να συναντήσει και να μιλήσει με φίλους, έτσι έπαψε
να έρχεται συχνά. Το δέντρο όμως, τον περίμενε με αγωνία. Από
την ψυχή του φώναζε: "Έλα, έλα! Σε περιμένω!" Η αγάπη περι-
μένει μέρα και νύχτα.
Και το δέντρο περίμενε. Ήταν λυπημένο που δεν ερχόταν το
αγόρι. Η αγάπη είναι λυπημένη, όταν δεν μπορεί να μοιραστεί.
Η αγάπη είναι λυπημένη, όταν δεν μπορεί να δώσει. Η αγάπη
αισθάνεται ευγνωμοσύνη, όταν μπορεί να μοιραστεί. Όταν μπο-
ρεί να παραδοθεί ολοκληρωτικά, τότε η αγάπη είναι ευτυχισμέ-
νη.
Όσο μεγάλωνε, τόσο λιγότερο ερχόταν στο δέντρο το αγόρι.
Ο άνθρωπος καθώς μεγαλώνει, καθώς αυξάνονται οι φιλοδο-
ξίες του, βρίσκει όλο και λιγότερο χρόνο για την αγάπη. Το αγόρι
τώρα ήταν απορροφημένο με άλλα θέματα.
Μια μέρα, καθώς περνούσε, το δέντρο του είπε: "Σε περιμέ-
νω, αλλά δεν έρχεσαι. Κάθε μέρα προσδοκώ ότι θα 'ρθεις."
Το αγόρι είπε: "Και τι έχεις; Γιατί να 'ρθω σε σένα; Μήπως
έχεις χρήματα; Εγώ ψάχνω για χρήματα." Το εγώ έχει πάντα
ανάγκη από κάποιο κίνητρο. Μόνον όταν εξυπηρετείται κάποιος
σκοπός, έρχεται το εγώ. Η αγάπη όμως δεν έχει κίνητρα. Η
αγάπη η ίδια είναι η ανταμοιβή της. Το εγώ συσσωρεύει, αλλά
η αγάπη δίνει χωρίς όρους
Κατάπληκτο το δέντρο είπε: "Δηλαδή, θα έρθεις μόνον αν σου
δώσω κάτι; Πάνω μας ανθίζουν λουλούδια, μεγαλώνουν καρποί,
δίνουμε ευεργετική σκιά, χορεύουμε με τον αέρα, τραγουδάμε
τραγούδια, τα πουλάκια πηδάνε στα κλαδιά μας και τιτιβίζουν,
παρόλο που δεν έχουμε χρήματα. Τη μέρα που θ' ανακατευτο-
ύμε με τα χρήματα, θα χρειαστεί να πάμε στους ναούς όπως εσείς,
οι αδύνατοι άνθρωποι, για να μάθουμε πώς ν' αποκτήσουμε ηρε-
μία, για να μάθουμε πώς να βρούμε την αγάπη. Όχι, εμείς δεν
έχουμε καμία ανάγκη τα χρήματα."
Το αγόρι είπε: "Γιατί, λοιπόν, να έρθω σε σένα; Θα πάω όπου
υπάρχουν χρήματα. Χρειάζομαι χρήματα." Το εγώ ψάχνει το
χρήμα, γιατί χρειάζεται δύναμη.
Το δέντρο σκέφτηκε για λίγο και είπε: "Μη φύγεις, αγαπη-
μένε μου. Μάζεψε τους καρπούς μου και πούλησέ τους. Έτσι
θα έχεις χρήματα."
Το παιδί έλαμψε αμέσως. Σκαρφάλωσε και μάζεψε όλους τους
καρπούς του δέντρου, τίναξε για να πέσουν ακόμη και οι άγου-
ροι. Το δέντρο ήταν ευτυχισμένο, παρόλο που μερικά κλαδιά
έσπασαν, παρόλο που μερικά φύλλα του είχαν πέσει στο χώμα.
Ακόμα κι αν σπάσει η αγάπη, νιώθει ευτυχία, αλλά το εγώ όσα και να αποκτήσει, δεν είναι ευτυχισμένο. Το εγώ πάντα θέλει
περισσότερα. Το δέντρο δεν πρόσεξε ότι το αγόρι ούτε γύρισε
να το κοιτάξει και να το ευχαριστήσει. Είχε ανταμειφθεί όταν
το αγόρι δέχτηκε την προσφορά να μαζέψει και να πουλήσει
τους καρπούς του.
Το παιδί, για πολύ καιρό, δεν ξαναγύρισε. Τώρα είχε χρήμα-
τα και ήταν απασχολημένο με το να βγάλει κι άλλα χρήματα.
Είχε ξεχάσει το δέντρο εντελώς. Το δέντρο ήταν λυπημένο.
Λαχταρούσε να γυρίσει το παιδί, όπως η μάνα που το στήθος
της είναι γεμάτο γάλα, αλλά έχει χάσει το γιο της. Όλη της η
ύπαρξη επιθυμεί το γιο, τον ψάχνει για να 'ρθει να την ελαφρώ-
σει. Τέτοια ήταν και η εσωτερική κραυγή του δέντρου. Όλη του
η ύπαρξη αγωνιούσε.
Μετά από πολλά χρόνια, ενήλικος πια, το αγόρι γύρισε στο
δέντρο.
Το δέντρο είπε: "Έλα, αγόρι μου. Έλα κι αγκάλιασέ με."
Ο άντρας είπε: "Σταμάτα τους συναισθηματισμούς. Αυτά ήταν
παιδιάστικα πράγματα. Δεν είμαι πια παιδί." Το εγώ βλέπει την
αγάπη σαν μια τρέλα, μια παιδική φαντασίωση.
Ο άντρας είπε: "Σταμάτα τις άχρηστες κουβέντες. Χρειάζο-
μαι να χτίσω ένα σπίτι. Μπορείς να μου δώσεις ένα σπίτι;"
Το δέντρο απόρησε: "Ένα σπίτι! Δεν έχω σπίτι. Μόνον οι
άνθρωποι ζουν σε σπίτια. Κανένας άλλος δεν ζει σε σπίτι, παρά
μόνον ο άνθρωπος. Κι έχεις προσέξει την κατάσταση του μετά
το κλείσιμό του σε τέσσερις τοίχους; Όσο πιο μεγάλο το κτίριο,
τόσο μικρότερος γίνεται ο άνθρωπος. Εμείς δεν ζούμε σε σπί-
τια, αλλά μπορείς να κόψεις και να πάρεις τα κλαδιά μου, οπότε
θα μπορέσεις να χτίσεις ένα σπίτι."
Χωρίς να χάσει χρόνο, ο άντρας έφερε το τσεκούρι κι έκοψε
όλα τα κλαδιά του δέντρου. Τώρα το δέντρο ήταν ένας σκέτος
κορμός. Αλλά την αγάπη δεν τη νοιάζουν αυτά, ακόμη κι αν της
κόψουν τα άκρα για τον αγαπημένο.
Αγάπη σημαίνει δόσιμο. Η αγάπη είναι πάντα έτοιμη να δώσει.
Ο άντρας ούτε που ευχαρίστησε το δέντρο. Έχτισε το σπίτι
του. Και οι μέρες έγιναν χρόνια.
Ο κορμός όλο και περίμενε. Ήθελε να τον φωνάξει, αλλά δεν
είχε ούτε κλαδιά ούτε φύλλα, για να του δώσουν δύναμη. Ο αέρας
φυσούσε δίπλα του, αλλά δεν κατάφερνε ούτε στον αέρα να
δώσει ένα μήνυμα.
Μέσα στην ψυχή του όμως, αντηχούσε μια προσευχή μόνο:
"Έλα, έλα, αγαπημένε μου. Έλα." Μα δεν γινόταν τίποτα.
Τα χρόνια πέρασαν και ο άντρας είχε πια γεράσει. Κάποια
μέρα περνούσε από εκεί και ήρθε και στάθηκε κοντά στο δέντρο.
Το δέντρο ρώτησε: "Τί άλλο μπορώ να κάνω για σένα; Ήρθες
μετά από πάρα πολύ καιρό."
Ο γέρος είπε: "Τί μπορείς να κάνεις για μένα; Θέλω να πάω
σε μακρινές χώρες και να κερδίσω κι άλλα χρήματα. Χρειάζο-
μαι μια βάρκα, για να ταξιδέψω."
Χαρούμενο το δέντρο είπε: "Αυτό δεν είναι πρόβλημα, αγα-
πημένε μου. Κόψε τον κορμό μου και φτιάξε μ' αυτόν μια βάρκα.
Θα μ' έκανε τόσο ευτυχισμένο να μπορέσω να σε βοηθήσω να
πας σε μακρινές χώρες, να κερδίσεις χρήματα. Θυμήσου μόνο
σε παρακαλώ, ότι θα περιμένω τον γυρισμό σου."
Ο άντρας έφερε ένα πριόνι, έκοψε τον κορμό, έφτιαξε μια
βάρκα και σαλπάρισε.
Τώρα το δέντρο είναι ένα μικρό κούτσουρο και περιμένει τον
γυρισμό του αγαπημένου του. Και περιμένει και περιμένει και
περιμένει. Ο άντρας δεν πρόκειται να επιστρέψει ποτέ.
Το εγώ δεν πηγαίνει ποτέ εκεί που δεν έχει κάτι να κερδί-
σει και τώρα το δέντρο δεν έχει τίποτα, μα τίποτα, να προσφέ-
ρει. Το εγώ δεν πηγαίνει όπου δεν υπάρχει κανένα κέρδος. Το
εγώ είναι ένα αιώνιος ζητιάνος, σε μια συνεχή κατάσταση ζητια-
νιάς και η αγάπη είναι φιλανθρωπία. Η αγάπη είναι βασιλιάς,
αυτοκράτορας. Υπάρχει ανώτερος άρχοντας από την αγάπη;
Ένα βράδυ, ξεκουραζόμουν κοντά στο κούτσουρο. Μου ψιθύ-
ρισε: "Αυτός ο φίλος δεν γύρισε ακόμη. Ανησυχώ μήπως πνί-
γηκε ή χάθηκε. Μπορεί νά 'χει χαθεί, σε μια απ' αυτές τις μακρι-
νές χώρες. Μπορεί και να μην είναι ζωντανός πια. Πώς θα ήθελα
να είχα νέα του. Καθώς πλησιάζει το τέλος της ζωής μου, θα
ήθελα τουλάχιστον να είχα κάποτε νέα του. Θα μπορούσα τότε
να πεθάνω ευτυχισμένο. Αλλά ακόμη και να μπορούσα να του
Φωνάξω, δεν θα ερχόταν. Δεν έχω τίποτα να δώσω κι αυτός κατα-
λαβαίνει μόνο τη σχέση που έχει κάτι να τού προσφέρει."
Το εγώ καταλαβαίνει μόνο αυτή τη σχέση: Να παίρνει. Η σχέση
που δίνει είναι η αγάπη.
Δεν μπορώ να πω τίποτα άλλο. Άλλωστε, δεν υπάρχει τίποτε
άλλο να πει κανείς, εκτός απ' αυτό: Αν η αγάπη μπορεί να γίνει
σαν το δέντρο, απλώνοντας τα κλαδιά της πλατιά, ώστε όλοι να
βρουν καταφύγιο στη σκιά της, τότε όλοι θα καταλάβουμε τί θα
πει αγάπη. Δεν υπάρχουν γραφές, χάρτες ή λεξικά για την αγάπη.
Δεν υπάρχουν αρχές για την αγάπη.
Αναρωτιόμουν τί θα μπορούσα να πω για την αγάπη. Είναι
τόσο δύσκολο να περιγράψεις την αγάπη. Η αγάπη απλώς υπάρ-
χει. Θα μπορούσατε πιθανώς να τη δείτε στα μάτια μου, αν ερχό-
σασταν κοντά και κοιτάζατε μέσα της. Την αισθάνεστε άραγε,
καθώς ανοίγω τα χέρια σε μια αγκαλιά;
Αγάπη.
Τί είναι αγάπη;
Αν δεν νιώσετε την αγάπη στα μάτια μου, στα χέρια μου, στη
σιωπή μου, τότε δεν μπορείτε να τη συνειδητοποιήσετε από τα
λόγια μου.
